– door: Els Rentenaar
Het nieuwe jaar is begonnen! En hoewel volgens een niet-geschreven regel 6 januari de laatste dag is dat je elkaar met goed fatsoen een gelukkig nieuwjaar mag wensen, doe ik dat graag nog even bij deze gelegenheid. Want we kunnen nu niet zoenen, knuffelen of handen schudden, dus bij deze en langs deze weg: ik wens u een goed, gezond, bijzonder, kansrijk, gedenkwaardig en inspiratie-vol en vooral gezond nieuwjaar toe!
Of we nu ergens opnieuw mee beginnen of een ingeslagen weg vervolgen, het is een heel nieuw jaar. Dat maakt vanzelf hoopvol. Hopend op nieuwe kansen, mogelijkheden en, wie weet -ambitieus misschien- op het mogen worden van een betere versie van onszelf – al of niet vanwege Dry January of andere goede voornemens. De kalender laat ons in ieder geval weer met een blanco blad beginnen. En nu ik toch al te laat ben met mijn nieuwjaarswens, wil ik toch nog even terugblikken op die Drie Koningen.
We kennen allemaal het verhaal: volgens de Bijbelse vertelling gingen drie koningen -of wijzen dus- op zoek naar de lang voorspelde Verlosser die een nieuw begin inluidde. Ze volgden een heldere ster, waarvan zij overtuigd waren dat daarmee een oude voorspelling werd vervuld, een belofte werd ingelost en een nieuwe tijd aanbrak.
Maar wie dit verhaal uitsluitend met onze hedendaagse westerse ogen leest, die doet zichzelf tekort. Zo hebben we in onze moderne tijd de sterrenkunde opgedeeld in astronomie en astrologie, wat vroeger niet het geval was. En in een vroege vertaling van de Bijbel in het Grieks, was die ster aangeduid als astèr (ἀστὴρ), wat op kometen, supernova’s en zelfs planeten (dwaalsterren, zoals ze toen genoemd werden) kon aanduiden, maar eveneens een blik in de toekomst inhield.
Astronomen hebben herhaaldelijk nieuwe sterren, planeten en zelfs af en toe een heel zonnestelsel ontdekt. Zoiets gaat natuurlijk niet per ongeluk; daar zijn mensen naar op zoek gegaan. En achter iedere horizon lonkt telkens een volgende onontdekte ster. Hoe meer sterren ze zoeken, hoe meer ze er telkens weer lijken te vinden. Grappig genoeg is juist afgelopen 25 december, de dag dat wij Kerstmis vieren, de ruimtetelescoop ´James Webb´ gelanceerd, op zoek naar nieuwe sterren. En de verwachting is dat hij ons prachtige beelden van de geboorte van een ster zal kunnen geven. Zo krijgen we als het ware een kijkje in de toekomst.…
Sterren lijken in zeker opzicht op mensen. Een geboorte is de ultieme vorm van creatie: een mens maakt een nieuwe mens. Maar ook in de diepe kosmos zien we creatie: in uitgestrekte gasnevels worden sterren ‘geboren’ en ook hun levens zijn zo verschillend als die van mensen: ze worden geboren, bestaan een tijd, stralen krachtig, groeien als ze ouder worden, om vervolgens in kracht af te nemen en te sterven. Jonge sterren stralen hun intense warmte van binnen naar buiten uit en ze zijn omgeven door een magnetisch aura.
Sterren houden verband met onze geboorte en ons leven. Wie kent niet de uitdrukking ´onder een gelukkig gesternte geboren zijn´? Want wie dat is overkomen, wacht veel voorspoed. Een gelukkig gesternte voorspelt aan hem die eronder geboren wordt, voorspoed en geluk; die ster, die wordt de geluksster genoemd.
Het is daarmee niet moeilijk om in gedachten terug te gaan naar de sterrenvolgers uit het de Bijbel. Ze waren op zoek naar de vervulling van een belofte en vonden het Kind dat Liefde kwam brengen op deze wereld. Hun geschenken, goud, wierook en mirre, hebben een metaforische betekenis en hoewel de uitleg hier en daar verschilt, wil het zoveel zeggen als: symbolen voor zuiverheid, dienende liefde en ware kennis. Je zou toch zeggen dat dát juist de ingrediënten zijn die ze toentertijd graag bij een nieuwe Verlosser zijn komen halen? Maar misschien werkt het andersom en worden al deze dingen vanzelf méér wanneer je ze deelt…
Al sinds het begin van de jaartelling kibbelen wetenschappers over de juisteid van het kerstverhaal en zijn op zoek naar feiten, staren in de sterren. Ook nu zoekt de mens het licht nog ver buiten zichzelf. In nieuwe planeten waarop misschien leven mogelijk is, in plaats van te onderzoeken hoe we het leven op onze planeet leefbaar kunnen houden. Door te zoeken naar oplossingen als vrede en verdraagzaamheid. Het huidige wereldbeeld deprimeert en maakt angstig. Politieke ontwikkelingen klinken onrustig en ademen weinig vertrouwen uit, en intussen staan hele delen van de aarde in brand. De coronapandemie en de gevolgen ervan houdt de wereld in zijn greep. Men hongert naar een nieuw begin, naar een toekomst die mooier is dan het toekomstbeeld dat we misschien vrezen. Welk licht gloort er voor ons in de verte? Durven we daarop te vertrouwen? Welke ster volgen wij?
We hoeven niet op zoek te gaan naar die kracht buiten ons. We hoeven slechts in te zien dat we het licht in ons kunnen vinden! Ieder van ons is in staat om dat vlammetje te laten ontbranden en dat licht opnieuw geboren te laten worden, elk jaar opnieuw. We hoeven alleen maar in te zien dat die kracht van vrede en liefde al in onszelf zit. Laten we dus vooral in goed vertrouwen kleine zaadjes planten, in de hoop op een rijke oogst van vrede, liefde en verdraagzaamheid. Zijn dàt misschien de ‘geschenken’ die we elkaar toewensen zodra we elkaar ‘de beste wensen’ toewensen voor het nieuwe jaar? Daarin zit alle wijsheid en rijkdom die we nodig hebben. Mogen we dat geloven! En wie weet, gebeurt er iets magisch en wordt het alleen maar méér zodra we het delen! Ik wens het u van harte toe…