- door Els Rentenaar
Deze dag heeft een rare datum: 11 november, oftewel 11-11, ‘De elfde van de elfde`. Gekkengetal. Of gekkenwerk, dat kan ook… Traditiegetrouw wordt normaal gesproken op deze dag her en der de Prins Carnaval gekozen. Kinderen in de basisschoolleeftijd zullen de datum herkennen aan een ander memorabel gegeven: Sint Maarten. Het is wat onduidelijk hoe het verhaal van de heilig verklaarde Romeinse soldaat Maarten, die zijn mantel in tweeën verdeelde en de helft aan een arme bedelaar gaf, is vervormd tot een lampionnentocht, maar goed. We kunnen in ieder geval concluderen dat hij de eerste ‘mantelzorger’ was En –misschien niet geheel toevallig: gisteren was het de Dag van de Mantelzorg.
Maar dit jaar, in ‘het nieuwe normaal’, is alles raar en wat eerst normaal was nu niet meer normaal, sinds ‘koning Corona’ zijn intrede heeft gedaan. Er is geen Sint Maarten-optocht bij ons en er komt geen carnaval. Wat moeten we dan met deze dag, met dit jaar? Wat geven we hiermee aan en wat geven we hiermee door?
Ieder jaar rond deze tijd denk ik ook terug aan een kennisje. Ze had kanker in een vergevorderd stadium, op het moment dat ik haar voor de laatste keer bezocht. Dat was op een herfstdag, zoiets als nu. Van dat bezoek heb ik naderhand altijd gedacht dat ik er al te laat mee was en dat zij mij er misschien nog wel meer een genoegen mee deed dan ik haar. Dat paste bij haar, die bescheidenheid en haar talent om te geven, om uiteindelijk zichzelf weg te geven. Ze zat op de bank en had er waarschijnlijk veel moeite voor moeten doen om nog een beetje netjes aangekleed mij te kunnen ontvangen. Lopen kon ze al niet meer, daarvoor was ze te verzwakt. Ik had mijn zoontje meegenomen van toen net ruim een jaar oud. En net toen ik zelf even niet keek en zij zijn aandacht vroeg, deed hij zijn eerste stapjes naar haar toe. Kijk nou eens, hij lóópt! riep ze enthousiast, en ik voelde hoe het mijn keel dichtkneep omdat zij zelf geen stap meer zetten kon. Kort daarna is ze overleden. Op 11 november was haar uitvaart. En ook dàt is voor mij Sint Maarten…
Sindsdien denk ik iedere keer aan haar, als met Sint Maarten de optocht van kinderen door de straat trekt, zingend en getooid met hun lampionnetjes. En telkens voelt het alsof de hele wereld haar opnieuw uitgeleide doet, begeleid in een zee van lichtjes. Dan ben ik dankbaar voor haar inspiratie, omdat zij iemand was die in staat was om het geluk te halen op de grote stappen die een ander zetten kan, ook al kon zij dat zelf niet meer.
Maar vandaag, dit jaar, is alles anders. Vandaag gaat het om al die mensen die, doorgaans mateloos en grenzeloos, de zorg dragen voor een ander en geven zonder terug te willen ontvangen. (ook ik heb in mijn traject van revalideren zelf mogen ervaren hoe belangrijk het is om liefdevolle hulp te mogen ervaren! En nu in deze periode ben ik zelf nauw betrokken bij de mantelzorg voor een naaste, waarbij ik op toerbeurt die mantel omsloeg – een hele kleurrijke mantel die we regelmatig van elkaar overpakken) Het vraagt om bewondering en respect, en… misschien kunnen we soms even die mantel van een ander aanpakken, of ervoor zorgen dat die mantel van zorg wat minder zwaar op de schouders leunt. Mantelzorg: soms gekkenwerk, maar uiteindelijk niets dan liefdewerk! En ook al is deze tijd zo anders dan ‘normaal’ – in aansluiting op de overweging van afgelopen zondag ‘Houd uw lamp brandend’ (n.a.v. Mattheus 25, 1-13)– : het leert ons dat we tenminste voor elkaar in donkere dagen een lichtje kunnen zijn!