Overweging van zondag 13 november 2022, door Margaret Kappers
Lezingen: Mal. 3,19-20a, Luc. 21,5-19
Zorg ervoor dat je je voeten op de juiste plek zet, dan ben je standvastig –Abraham Lincoln
Beide lezingen van vandaag zijn niet gemakkelijk en ook niet optimistisch, hoewel… daar gaan we misschien nog achterkomen. In de eerste lezing roept de profeet Maleachi ons op om als het volk van God zijn geboden te onderhouden, Hem te eerbiedigen en om te zien naar elkaar, ondanks onze twijfels en ons gemopper, want… zegt hij ,God luistert naar ons, al lijkt het soms alsof Hij ons verdriet, ons gevoel van onrechtvaardigheid, niet ziet! Vertrouw op Hem, Hij zal een Vader voor ons zijn. In het evangelie hoorden we dat in de tijd van Jezus de tempel hét religieuze centrum was, waar het Joodse godsdienstige leven hoogtij vierde met veel pracht en praal. Jezus voorspelt dat de tempel verwoest zal worden en dat de leerlingen het moeilijk zullen krijgen. Hij zegt: “Geloof mensen niet die Mijn naam gebruiken, wees niet bang voor ziektes, hongersnood, oorlog of opstand, voor rampen en aardbevingen, want ik geef jullie woorden om jullie tegenstanders te overtuigen. Wees niet bang, want als je volhoudt tot het einde, zul je gered worden.” Het einde van de tempel betekende voor de Joden het einde van de wereld, maar Jezus zegt: “Duurzaam is enkel de tempel die God bouwt voor de mensen.” Ik kom hier later op terug….
Hoe reageren wij als we zouden weten dat de wereld de volgende dag zou vergaan? Schuilen, in een hoekje gaan zitten met een deken over ons hoofd, snel de dingen die we nog willen doen realiseren? Ik hoef u natuurlijk niet uit de leggen dat ook nu de wereld in een crisissituatie verkeert en in “brand” staat. Het zijn moeilijke tijden in onze wereld, die ons raken in ons persoonlijk leven en ook op wereld- en kerkelijk vlak. U heeft allemaal uw eigen levensverhaal, de één langer dan de ander en de ouderen onder ons hebben waarschijnlijk de 2e Wereldoorlog nog meegemaakt. Zij dachten misschien ook dat de wereld zou vergaan…, maar hebben kennelijk toch de moed gehad om verder te gaan met hun leven of zijn opnieuw begonnen. Het is de angst, die goede initiatieven en de weerbaarheid van mensen verlamt en de dwang om hun eigen belang te verdedigen. Het evangelieverhaal van vandaag is bedoeld om ons allen moed in te spreken. Anders gezegd: We moeten leren leven in een crisistoestand. Jezus wil ons leren kijken dat óndanks de verschrikkingen van deze tijd we vooral oog moeten hebben voor een ander gebeuren, een nieuw leven, en Hij zegt: “Heb vertrouwen en blijf standvastig”. Hij vraagt ons als gelovigen niet alleen toe te kijken, maar ook meer te doen aan de groei van een nieuwe schepping en niet langs de kant te blijven staan. Jezus houdt de verwoesting van de tempel en het einde van de wereld uit elkaar en spreekt tot christenen die deze bladzijde al hebben omgeslagen en zich richten op de toekomst. Laat je zien in wat je doet en trek je niets aan van de tegenstander…
Ook als we denken “Dit overleef ik niet, ik kan hier niet mee verder” blijkt vaak dat mensen veel meer kunnen dan zij dachten, komen zij sterker uit de strijd en schijnen er toch weer lichtpuntjes te zijn. ”Het heeft zo moeten zijn” hoor ik mensen weleens zeggen bij het verwerken van een groot verdriet in hun leven en met deze uitspraak hun vertrouwen in het leven weer terug proberen te vinden. Als je dit kunt zeggen ben je een “groot” en standvastig mens…. Gelukkig gebeuren er ook veel goede dingen in de wereld en in de samenleving door verbinding tussen mensen. Er echt voor elkaar zijn is een basisbehoefte, als je eenzaam bent of radeloos van verdriet en je gelukkig kunt ervaren hoe het voelt als iemand met je meeleeft. Verbinding zit in kleine dingen als iemand luistert naar je zorgen zonder oordeel. Het helpt iemand om misschien weer met positiviteit naar de wereld te kijken, ondanks alles wat er nu gaande is… Ik zie dat ook terug in onze samenleving. Mensen die klaar staan voor hun medemens, gewoon, omdat ze niet anders kunnen en zich inzetten voor bijvoorbeeld “de stille armoede” in ons land in het kader van de Werelddag van de Armen op deze zondag. In een artikel dat ik hierover las, zei een hulpverlener: “Stille armoede gaat hand in hand met eenzaamheid, een mens moet eerst de bodem raken voor hij wordt geholpen, maar hij kan pas herstellen als hij weer zelfredzaam is.” Over de maaltijden die hij kookte voor mensen zei hij: “Niet de maaltijd is het belangrijkste, maar degene die hem opeet!” Over standvastigheid gesproken!
Die tempel, die verwoest werd zoals we hoorden in het evangelie van vandaag, dat is verleden tijd. De duurzame tempel van de toekomst, dat zijn wíjzelf, in ons leven, in ons geloof, in onze manier van omgang met de ander, met een open duurzame toekomst, ook al zal dat niet altijd gemakkelijk zijn. Ook in onze kerkgemeenschappen maken we een grote ontwikkeling door, vol twijfels over de toekomst… Van een kerkgemeenschap waar we automatisch bij hoorden naar een andere vorm van ”kerken” en waar we hopelijk ons plekje gezamenlijk weer kunnen vinden, een geloofsgemeenschap waar we samen kunnen vieren. We mogen ons gelukkig prijzen dat er veel mensen actief betrokken zijn bij onze kerkgemeenschappen, die standvastig doorzetten en meehelpen, zodat de Kerk overleeft en weer sterker wordt. Dat vraagt om onze inzet.
Een crisis biedt ook nieuwe kansen en mogelijkheden met fases waar we doorheen moeten, maar uiteindelijk is dít de manier om met grote veranderingen om te leren gaan. Tegen die achtergrond waarschuwt Jezus ons vandaag voor paniek en wanhoop. Tijdens de zwaarste stormen worden we het meest op de proef gesteld en als die voorbij zijn, weten we hoe sterk we waren. De “buitenkant” van religie is niet onbelangrijk, maar de binnenkant, waar Jezus ons op wijst, is het enige dat echt telt. Als we weten wat we waard zijn is het geen kunst om te vallen, het is veel sterker om weer op te staan en met onze voeten standvastig door de herfstbladeren te lopen en te genieten van de herfstkleuren en de herfstzon. Waarschijnlijk met een koude neus en voeten daarna, maar met een gevoel van positiviteit… Iedereen kent wel het mooie lied “Mag ik dan bij jou”, geschreven door Claudia de Breij. Een lied over een schuilplaats zijn en een schuilplaats vinden, er zijn voor de ander in onze roerige wereld. Wat er ook gebeurt, het gaat er niet om wat het leven met ons doet, maar wat wij samen er mee doen en wat we nodig hebben om samen standvastig te blijven, Amen.
Onze wereld wordt getekend
door geweld en onderdrukking.
De een wil de ander klein krijgen
om zelf groot te lijken.
Mensen doen elkaar de dood aan,
omdat ze een andere overtuiging hebben.
Ze kijken elkaar niet meer aan
vanwege een andere kleur of geaardheid.
Er heerst verdeeldheid alom.
Vaak lijkt onze wereld
op de dodelijke chaos van het begin.
Gedachte:
Hoop in bange dagen
Midden in die wereld leven wij.
Ook wij worden bedreigd
door ziekte en dood,
door onenigheid en onverdraagzaamheid.
We gunnen elkaar het licht in de ogen niet.
Afgunst en jaloezie drijven ons voort.
Soms is ons leven en dat van onze wereld
een hopeloze puinhoop.
Te midden van dit alles
roept het evangelie ons op
om te blijven geloven in de toekomst.
Bij de pakken gaan neerzitten,
onszelf overgeven aan doemdenken,
is uit den boze.
Het evangelie vraagt ons dat wij het uithouden,
dat we elkaar bij de hand nemen
om zout en licht te zijn,
om vuur en warmte te verspreiden.
Het roept ons op om te blijven getuigen
van de Geest die in ons leeft,
een Geest van liefde, vrede en gerechtigheid.
Wim Holterman osfs