Kruiswegstaties Inka Klinckhard

Deze pagina is overgenomen uit het boekje “De Kruisweg” met teksten van pastor Guido Smit.

De kruisweg zoals deze hierna is afgebeeld, heeft eerder de muren gesierd van de Heilige Geestkerk in Amstelveen. Nadat deze kerk werd gesloten, zijn de bronzen staties in bruikleen gegeven aan de St Jans Geboortekerk in De Kwakel.

Een weg te gaan

Eeuwenlang hebben gelovigen stilgestaan bij het lijden van Jezus. Biddend en gedenkend trokken zij met name op Goede Vrijdag aan de staties voorbij. De Kruisweg bestaat meestal uit veertien staties die scènes laten zien uit de lijdensweg van Jezus.

De kruisweg in de kerk van de H. Geestparochie te Amstelveen is gemaakt door de van oorsprong Duitse beeldend kunstenares Inka Klinckhard (1922). Het bijzondere aan haar kruisweg is dat zij geen veertien maar zestien staties vervaardigde; de vijftiende statie verbeeldt de Verrijzenis, de zestiende Het Pinksterfeest, het feest van de Voltooiing. Hierdoor eindigt deze lijdensweg niet met de graflegging. Na de graflegging van Jezus volgden de Verrijzenis en Pinksteren. Niet het lijden maar het leven krijgt zo het laatste woord:de kern van ons geloof.

Toch is dit positieve gegeven eeuwenlang vergeten. In het katholiek geloof lag de nadruk sterk op lijden, vaak bij het ongezonde af. Daarom is het goed om bij alle lijden en verdriet niet te vergeten dat ons leven, door lijden en dood heen, bij God tot voltooiing zal worden gebracht omdat liefde sterker is dan dood.

(N.B.: Bij de staties worden de Bijbelplaatsen aangegeven waar u het bijbehorende verhaal kunt lezen. Soms is er geen verhaal en maken wij mensen ons eigen verhaal)

1e statie
Jezus wordt ter dood veroordeeld

Matteüs 27:1
De volgende ochtend vroeg namen alle hogepriesters met de oudsten van het volk het besluit Jezus ter dood te brengen.

Gedachte
Altijd en overal hetzelfde liedje. Mensen die gemangeld worden tussen machten en belangen.Tussen politieke en godsdienstige belangen. Slachtoffer van angst voor verandering, van angst voor onrust, van domheid.

Dan maar beter deze ene opgeofferd als zondebok voor onze gemoedsrust. Het gebeurde toen, het gebeurt nu. Het lijkt ons al maar niet te lukken om daar verandering in te brengen.

O ja, we hoeven vandaag de dag niemand meer letterlijk te kruisigen, wij doen dat anders. Met onze vooroordelen isoleren wij mensen en maken ze monddood. Wel zo netjes en net zo effectief: maatschappelijk doodverklaard.

En Jezus? Hij moet geweten hebben dat zijn leven zó zou aflopen.Ter dood veroordeeld, maar bezig met andere dingen, met de zaken van Zijn Vader:de komst van het onvoorstelbare Rijk van gerechtigheid en vrede. Dan let je niet meer op je eigenbelang.

Inkeer
Durf ik mijn eigenbelang opzij te zetten ten dienste van anderen?

2e statie
Jezus neemt het kruis op Zijn schouders.

Johannes 19:17
17Hij droeg zelf het ​kruis​ naar de zogeheten Schedelplaats, in het Hebreeuws Golgota.

Gedachte
Hier begint de Kruisweg van Jezus, de Via Dolorosa. De lijdende Jezus op weg naar het einde van zijn leven. Het kruis werd door de Romeinen gebruikt om slaven en niet-Romeinen te executeren. Het was dus niet bijzonder dat Jezus als niet-Romein zelf zijn kruis moest dragen. Lijden overkomt ons. Er is niet altijd een duidelijke aanleiding of oorzaak.

Inkeer
Hoe ga ik met lijden om als het op mijn pad komt?

3e statie
Jezus valt voor de eerste maal onder het kruis.

Staat niet in de Bijbel, maar er staat dat Jezus niet in staat was het kruis te dragen.

Gedachte
Het is natuurlijk onvermijdelijk dat iemand die al is gegeseld, die uitgeput is, bezwijkt onder het gewicht van het kruis. Hoeveel mensen dragen niet een zwaar kruis? Hoeveel mensen bezwijken niet? Waar halen mensen dan toch de kracht vandaan om hun kruis te dragen? Is er soms iemand die meedraagt?

Inkeer
Waar zou ik de kracht vandaan halen?

4e statie
Jezus ontmoet Zijn Heilige Moeder.

Staat niet in de Bijbel, maar Maria was bij de kruisiging wel aanwezig.

Gedachte
Er is niet veel inlevingsvermogen nodig om je voor te stellen hoe emotioneel die ontmoeting was. Maria heeft alles met haar zoon meegemaakt. Ze heeft vast niet altijd begrepen waar haar kind mee bezig was. Maar een moeder laat haar kind niet los, ook al is het inmiddels een volwassen man. En nu, op weg naar zijn dood is zij bij hem, vanzelfsprekend. Er zijn door de hele geschiedenis tot op de dag van vandaag moeders die hun kind zien lijden, die mee moeten maken dat hun kind sterft. En meestal zijn deze moeders trouw; want het blijft je kind. Ook al wil hij niet deugen, ook al snap je niks van wat hij doet, je blijft erbij. Over hoe Maria deze martelgang van haar zoon heeft beleefd, zijn geen getuigenissen. Hoe heeft zij het verdriet, de onmacht ervaren? Wij weten het niet.

Inkeer
Hoe zou ik omgaan met het lijden van een kind?

5e statie
Simon helpt Jezus het kruis te dragen

Matteüs 27:32
Bij het verlaten van het ​pretorium​ troffen ze een man uit Cyrene die Simon heette, en hem dwongen ze het ​kruis​ te dragen.

Gedachte
Moet je meemaken dat je toevallig getuige bent van een executie, word je er aan je haren bijgesleept. Simon wil natuurlijk helemaal niet, maar hij wordt gedwongen. Wat moet hij?Hij kan zich er niet aan onttrekken.

Wat zouden wij doen bij het zien van zoveel lijden?
Ons afwenden, niet kijken of helpen?

Inkeer
Durf ik het lijden van een ander te aanvaarden?

6e statie
Veronica droogt het aangezicht van Jezus af.

Staat niet in de Bijbel

Gedachte
Veronica doet iets, al is het nog zo weinig. In ieder geval doet ze wat ze kan. Meer zit er vaak niet in. Door Jezus’ gezicht te drogen met een doek, ontvangt ze een afdruk van zijn gezicht in haar doek. Het gezicht van de lijdende Jezus wordt vastgelegd voor altijd. Wanneer een lijdende mens je aankijkt, maakt dit een blijvende indruk

Inkeer
Een mens die lijdt, kijkt mij aan …

7e statie
Jezus valt voor de tweede maal.

Staat niet in de Bijbel

Gedachte
Ondanks de hulp van Simon van Cyrene is Jezus zo verzwakt dat hij bijna niet meer op z’n benen kan staan. Soms zijn wij zwak, de grond onder onze voeten valt weg, we voelen ons niet meer gedragen. Toch moet je verder….

Inkeer
Niet meer gedragen………of toch?

8e statie
Jezus troost de wenende vrouwen.

Lucas 23:28-31
28Jezus keerde zich echter naar hen om en zei: ‘Dochters van ​Jeruzalem, huil niet om mij. Huil liever om jezelf en je ​kinderen, 29want weet, de tijd zal aanbreken dat men zal zeggen: “Gelukkig wie onvruchtbaar is, gelukkig de moederschoot die niet gebaard heeft en de borst die geen ​kind​ heeft gezoogd.” 30Dan zullen de mensen tegen de bergen zeggen: “Val op ons neer!” en tegen de heuvels: “Bedek ons!” 31Want als dit gebeurt met het jonge hout, wat zal het verdorde hout dan niet te wachten staan?’

Gedachte
Dat is voor ons een bekend gegeven; de lijdende troost degenen die meelijden. Dat maak je vaker mee, de wereld op z’n kop; degene die gaat sterven troost de achterblijvers. Mensen in hun laatste levensfase hebben vaak een geestelijke kracht waardoor zij, ondanks hun zwakte, toch anderen kunnen dragen.

Inkeer
Troosten, erbij blijven, met aandacht….. dat is mee lijden.

9e statie
Jezus valt voor de derde maal.

(Staat niet in de Bijbel)

Gedachte
Bijna aangekomen op de top van de Calvarieberg valt Jezus nog een keer. Het is al niet meer om aan te zien en je gaat bijna verlangen naar het einde. Dit kan toch niet duren?

Inkeer
Het samen met de lijdende durven uithouden, tot op het laatst….

10e statie
Jezus wordt van Zijn kleding beroofd.

Staat niet in de Bijbel, maar er staat dat de soldaten zijn kleren tijdens de kruisiging verdeelden.

Matteüs 27:35
35Nadat ze hem gekruisigd hadden, verdeelden ze zijn ​kleren​ onder elkaar door erom te dobbelen.

Gedachte
Het verhaal gaat dat Jezus een mantel droeg uit één stuk, dus zonder naden. Een mantel uit één stuk hoort natuurlijk bij een mens uit één stuk, een koninklijk mens. Die Koninklijke mantel raakt hij nu kwijt, maar hij heeft hem ook niet meer nodig. Hij is bijna alles al kwijt, behalve zijn waardigheid.

Inkeer
Een lijdensweg maakt dat je alles kwijtraakt, behalve je waardigheid. Die draag je als een koningsmantel, die kan niemand je afpakken.

11e statie
Jezus wordt aan het kruis genageld.

Marcus 15:24
24Ze ​kruisigden​ hem en verdeelden zijn ​kleren​ onder elkaar; ze dobbelden erom wie wat zou krijgen.

Gedachte
Wij gruwen natuurlijk als wij zo’n scène zien. De spijkers die door de handpalmen gaan, in het echt gingen ze waarschijnlijk door de polsen. Mensen worden op allerlei afschuwelijke manieren gedood. Of dat nu beestachtig gaat of zogenaamd humaan, het resultaat is hetzelfde.

Inkeer
Er zijn mensen die een stervende tot het eind toe begeleiden, een daad van uiterste menslievendheid. Er is moed voor nodig om een geliefd mens te zien sterven.

12e statie
Jezus sterft aan het kruis.

Matteüs 27:50
50Nog eens schreeuwde Jezus het uit, toen gaf hij de geest.

Gedachte
Het onvermijdelijke gebeurt. Jezus sterft aan het kruis. Jezus geeft de geest. Het klinkt als een daad van vertrouwen: de geest geven. Hij moet wel geloofd hebben dat de dood niet het einde is. Dat Zijn Vader, met wie Hij zo’n diepe vertrouwensband had, Hem zou vasthouden door de dood heen.

Inkeer
Je kunt alleen maar hopen en bidden dat je zelf, als het jouw tijd is, met zoveel vertrouwen de geest geeft…. aan God.

13e statie
Jezus wordt van het kruis afgenomen.

Lucas 23:53
53Nadat hij het lichaam van het ​kruis​ had gehaald, wikkelde hij het in ​linnen​ doeken en legde het in een rotsgraf dat nog nooit was gebruikt.

Gedachte
Wat zal er door de mensen zijn heengegaan, die Jezus van het kruis afnamen? Verbijstering, ontreddering, een gevoel van hopeloosheid. Jezus, die hen een plaats in het Rijk van Zijn Vader had beloofd, is dood. Hoe kan die belofte ooit nog worden ingelost? Nee, het is afgelopen en hoe nu verder?

Inkeer
Als het lijden is afgelopen, hoe moeten wij, de achterblijvers, dan verder? Het leven wordt nooit meer hetzelfde….

14e statie
Jezus wordt in het graf gelegd.

Matteüs 27:59-60
59Josef​ nam het lichaam mee, wikkelde het in zuiver ​linnen​ 60en legde het in het nieuwe rotsgraf dat hij voor zichzelf had laten uithouwen. Toen rolde hij een grote steen voor de ingang van het ​graf​ en vertrok.

Gedachte
Stil zijn, stil staan…..

Inkeer
De laatste zware gang voor de achterblijvers. Een geliefd mens de laatste eer bewijzen. Wat kunnen wij verder nog doen? Respect tonen voor een geleefd leven en dan…. Zal het leven zich hernemen? Kunnen wij verder zonder onze geliefde?

15e statie
Jezus verrijst uit het graf

Matteüs 28,9
9Op dat moment kwam ​Jezus​ hun tegemoet en groette hen. Ze liepen op hem toe, grepen zijn voeten vast en bewezen hem eer.

Gedachte
Wat een ervaring moet dat zijn geweest! Gisteren nog in diepe rouw en nu…. Zou het dan toch waar zijn? Is dit de vervulling van de belofte? Niet te geloven en toch, je ziet het met eigen ogen.

Inkeer
Het lege graf. Is dit geloofwaardig? Is de verrijzenis ons geloof waard? In veel mensen huist een diep verlangen dat alles goed zal komen. Leven door de dood heen. Misschien verlangen mensen dit niet voor zichzelf, maar dan toch in ieder geval voor alle mensen die geen leven hebben gehad.

16e statie Pinksteren
de komst van de Heilige Geest

Handelingen2, 1-47
1Toen de dag van het ​Pinksterfeest​ aanbrak waren ze allen bij elkaar. 2Plotseling klonk er uit de hemel een geluid als van een hevige windvlaag, dat het huis waar ze zich bevonden geheel vulde. 3Er verschenen aan hen een soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten, 4en allen werden vervuld van de ​heilige​ Geest en begonnen op luide toon te spreken in ​vreemde talen, zoals hun door de Geest werd ingegeven.

5In ​Jeruzalem​ woonden destijds vrome ​Joden, die afkomstig waren uit ieder volk op aarde. 6Toen het geluid weerklonk, dromden ze samen en ze raakten geheel in verwarring omdat ieder de ​apostelen​ en de andere ​leerlingen​ in zijn eigen taal hoorde spreken. 7Ze waren buiten zichzelf van verbazing en zeiden: ‘Het zijn toch allemaal Galileeërs die daar spreken? 8Hoe kan het dan dat wij hen allemaal in onze eigen moedertaal horen? 9Parten, ​Meden​ en Elamieten, inwoners van Mesopotamië, Judea en Kappadocië, mensen uit Pontus en Asia, 10Frygië en Pamfylië, ​Egypte​ en de omgeving van Cyrene in Libië, en ook ​Joden​ uit Rome die zich hier gevestigd hebben, 11Joden​ en ​proselieten, mensen uit Kreta en Arabië – wij allen horen hen in onze eigen taal spreken over Gods grote daden.’ 12Verbijsterd en geheel van hun stuk gebracht vroegen ze aan elkaar: ‘Wat heeft dit toch te betekenen?’ 13Maar sommigen zeiden spottend: ‘Ze zullen wel dronken zijn.’

Toespraak van Petrus
14Daarop trad ​Petrus​ naar voren, samen met de elf andere ​apostelen, verhief zijn stem en sprak de menigte toe: ‘U, ​Joden​ en inwoners van ​Jeruzalem, luister naar mijn woorden en neem ze ter harte. 15Deze mensen zijn niet dronken, zoals u denkt; het is immers pas het derde uur na zonsopgang. 16Wat hier nu gebeurt, is aangekondigd door de ​profeet​ ​Joël:

17“Aan het einde der tijden, zegt God, zal ik over alle mensen mijn geest uitgieten. Dan zullen jullie zonen en dochters profeteren, jongeren zullen visioenen zien en oude mensen droomgezichten. 18Ja, over al mijn dienaren en dienaressen zal ik in die tijd mijn geest uitgieten, zodat ze zullen profeteren. 19Ik zal wonderen doen verschijnen aan de hemel boven en tekenen geven op de aarde beneden, bloed en vuur en rook. 20De zon zal veranderd worden in duisternis en de maan in bloed voordat de grote, stralende ​dag van de ​Heer​ komt. 21Dan zal ieder die de naam van de ​Heer​ aanroept worden gered.”
22Israëlieten, luister naar wat ik u zeg: ​Jezus​ uit ​Nazaret​ is door God tot u gezonden, hetgeen gebleken is uit de grote daden en de wonderen en tekenen die God, zoals u bekend is, door zijn toedoen onder u heeft verricht. 23Deze ​Jezus, die overeenkomstig Gods bedoeling en voorkennis is uitgeleverd, hebt u door heidenen laten ​kruisigen​ en doden. 24God heeft hem echter tot leven gewekt en de last van de dood van hem afgenomen, want de dood kon zijn macht over hem niet behouden. 25David​ zegt immers over hem: “Steeds houd ik de ​Heer​ voor ogen, hij is aan mijn zijde, ik wankel niet. 26Daarom verheugt zich mijn ​hart en jubelt mijn tong van blijdschap. Ja, mijn lichaam zal behouden blijven, 27want u zult mij niet overleveren aan het dodenrijk en het lichaam van uw trouwe dienaar zal niet tot ontbinding overgaan. 28U hebt mij de weg naar het leven getoond, uw nabijheid zal mij vervullen met vreugde.”

29Broeders en zusters, u zult mij wel toestaan dat ik over de aartsvader ​David​ zeg dat hij gestorven en ​begraven​ is; zijn ​graf​ bevindt zich immers nog steeds hier. 30Maar omdat hij een ​profeet​ was en wist dat God hem onder ede beloofd had dat een van zijn nakomelingen zijn troon zou bestijgen, 31heeft hij de opstanding van de ​messias voorzien en gezegd dat deze niet aan het dodenrijk zou worden overgeleverd en dat zijn lichaam niet tot ontbinding zou overgaan. 32Jezus​ is door God tot leven gewekt, daarvan getuigen wij allen. 33Hij is door God verheven, zit aan zijn rechterhand, en heeft van de Vader de ​heilige​ Geest, die ons beloofd is, ontvangen. Die Geest heeft hij op ons doen neerdalen, en dat is wat u ziet en hoort. 34David​ is weliswaar niet naar de hemel opgestegen, maar toch zegt hij: “De ​Heer​ sprak tot mijn ​Heer: ‘Neem plaats aan mijn rechterhand, 35tot ik je vijanden onder je voeten heb gelegd.’” 36Laat het hele volk van Israël er daarom zeker van zijn dat ​Jezus, die u gekruisigd hebt, door God tot ​Heer​ en ​messias​ is aangesteld.’

37Toen ze dit hoorden, waren ze diep getroffen en vroegen aan ​Petrus​ en de andere ​apostelen: ‘Wat moeten we doen, broeders?’ 38Petrus​ antwoordde: ‘Keer u af van uw huidige leven en laat u ​dopen​ onder aanroeping van ​Jezus​ ​Christus​ om ​vergeving​ te krijgen voor uw ​zonden. Dan zal de ​heilige​ Geest u geschonken worden, 39want voor u geldt deze belofte, evenals voor uw ​kinderen​ en voor allen die ver weg zijn en die de ​Heer, onze God, tot zich zal roepen.’ 40Ook op nog andere wijze legde hij getuigenis af, waarbij hij een dringend beroep op zijn toehoorders deed met de woorden: ‘Laat u redden uit dit verdorven mensengeslacht!’

41Degenen die zijn woorden aanvaardden, lieten zich ​dopen; op die dag breidde het aantal ​leerlingen​ zich uit met ongeveer drieduizend. 42Ze bleven trouw aan het onderricht van de ​apostelen, vormden met elkaar een gemeenschap, braken het brood en wijdden zich aan het ​gebed.

Het leven van de eerste gemeente
43De vele tekenen en wonderen die de ​apostelen​ verrichtten, vervulden iedereen met ontzag. 44Allen die het geloof hadden aanvaard, bleven bijeen en hadden alles gemeenschappelijk. 45Ze verkochten al hun bezittingen en verdeelden de opbrengst onder degenen die iets nodig hadden. 46Elke dag kwamen ze trouw en eensgezind samen in de ​tempel, braken het brood bij elkaar thuis en gebruikten hun maaltijden in een geest van eenvoud en vol vreugde. 47Ze loofden God en stonden in de ​gunst​ bij het hele volk. De ​Heer​ breidde hun aantal dagelijks uit met mensen die gered wilden worden.

Gedachte
‘Kom Schepper Geest, daal tot ons neer’, dat zingen we met Pinksteren. Jezus heeft ons de komst van de Trooster beloofd en zij komt, onverwacht en zij waait overal waar zij wil. De Heilige Geest als het vrouwelijk aspect van het Goddelijke, zij is de adem van God.
Die adem, die geestdrift kunnen wij goed gebruiken om het Evangelie verder te brengen in deze tijd, onze tijd.

Boodschap
En nu leven!