– afbeelding: Cuypershuis Roermond
Op 3 maart 2021 is het precies 100 jaar geleden dat Pierre Cuypers is overleden. Dit is de reden dat Roermond, geboorte- en woonplaats van Pierre Cuypers, het jaar 2021 heeft uitgeroepen tot het Cuypersjaar.
Eer: Het Cuypersjaar beoogt volgens de organisatie in Roermond om de man te eren en zijn belang voor de stad op het gebied van cultuur en ondernemerschap te onderstrepen. Zo staan activiteiten gepland als exposities (o.a. in het Cuypershuis, het Historiehuis, Streekmuseum Stevensweert en het Limburgs Museum te Venlo), concerten, wandelingen, arrangementen, een educatieprogramma voor het basisonderwijs en in december Muziektheater Cuypers.
Historie: Petrus Josephus Hubertus Cuypers zag op 16 mei 1827 het levenslicht als negende en jongste kind van Joannes Hubertus Cuypers en Maria Joanna Bex.
Hij groeide op in zijn geboortestad Roermond en bezocht het Stedelijk College. Op 17-jarige leeftijd vertrok hij naar Antwerpen om aan de Kunstacademie architectuur te studeren. Cuypers bleek een goede leerling. In 1849 slaagde hij en behaalde de Prix d’Excellence. Nadien keerde hij terug naar Roermond, waar hij zijn eerste grote opdracht kreeg: de restauratie van de Munsterkerk. Ook werd hij benoemd tot stadsarchitect.
In zijn studietijd ontmoette Pierre Cuypers zijn eerste echtgenote, de Antwerpse Rosalia Vandevin. Ze trouwden in 1850 en kregen twee dochters. Rosalia overleed aan tuberculose, net als hun tweede dochter. In 1859 hertrouwde Cuypers met Antoinette Alberdingk Thijm. Met haar (koosnaam Nenny) kreeg hij twee zonen en drie dochters. Zoon Jos en later kleinzoon Pierre jr. traden als architect in de voetsporen van hun (groot)vader. Pierre Cuypers stierf in 1921, 93 jaar oud.
Kerken: Pierre Cuypers is vooral bekend als bouwer van het Rijksmuseum, het Centraal Station van Amsterdam en Kasteel de Haar nabij de stad Utrecht. De man was echter in de eerste plaats architect van kerken. Cuypers ontwierp meer dan honderd godshuizen, waarvan er ongeveer zeventig zijn neergezet. Ook schetste hij kapellen en kloosters en restaureerde hij tientallen oude kerken, waarbij het herstel vaak samenging met een uitbreiding en/of metamorfose in Cuypers’ stijl. Daarnaast knapte hij een groot aantal andersoortige monumenten op. Verder was hij de ontwerper van de troon (1904) waarop de koning elk jaar tijdens Prinsjesdag de troonrede uitspreekt.
Cuypershuis: Vanuit zijn woonhuis en ateliers in Roermond werkte Pierre Cuypers gestaag aan zijn ongelooflijke carrière. Tegenwoordig is in het gebouw het naar hem genoemde museum Cuypershuis gevestigd. Niet alleen in de Limburgse stad zelf, ook in de regio heeft Cuypers zijn stempel gedrukt.
Urbanuskerk: Cuypers was de architect die zich zodanig in de bouwkunst van de gotiek had verdiept, dat hij als eerste het na eeuwen weer aandurfde om de bewerkelijke kunst van de gemetselde bogen toe te passen in zijn kenmerkende Neogotische ontwerpen. Zijn bouwkunst heeft voor een belangrijk deel de Nederlandse architectuur beïnvloed, en ook in Bovenkerk is zijn signatuur niet meer weg te denken, vanwege onze St. Urbanuskerk, ook wel ‘de Parel aan de Poel’. Nu, honderd jaar na zijn dood, wordt zijn eeuwenoude werk hier ter plekke weer opnieuw hersteld, door de indrukwekkende restauratie die na de brand uit 2018 plaatsvindt.
Deze kerk vindt haar oorsprong in het verleden; moge we het met ons meenemen de toekomst in! Updates van de restauratie in zijn in woord en beeld te volgen via de webste van de Stichting Vrienden Bovenkerkse Urbanus
Een overzicht van alle landelijke activiteiten rond het Cuypersjaar 2021 komt te staan op de website van de Stichting Cuyperiana.nl: www.cuyperiana.nl.